Loesanne Velstra

Jutter van de Maand

Ruimte, dynamiek en rust zijn de elementen in het waddengebied waar Loesanne dagelijks van geniet. Ondanks deze schoonheden, weet zij als geen ander dat het gebied ook een andere kant heeft. In 2012 begon Loesanne tijdens het wandelen en fietsen alles wat zij tegenkwam, en niet in de natuur hoort, mee te nemen. “We moeten zuinig zijn op onze planeet en ervoor zorgen dat het leefbaar is voor de planten, dieren en onszelf. Het geeft mij een goed gevoel wanneer ik thuiskom met een zak vol troep, maar tegelijkertijd kan ik er ook ontzettend verdrietig om worden.”

Opruimen op het water

Sinds 2017 ruimt Loesanne niet slechts meer op tijdens het wandelen en fietsen, maar ook vanaf haar SUP op het water. Op haar SUP staat een krat met daarin zakken, waarin ze met behulp van een grijper en handschoenen het afval verzamelt. Haar favoriete plek om te jutten? Dat zijn er maar liefst twéé: te voet bij de zee tussen Koehool en Westhoek, en op de SUP tussen Franeker en Tzummarum. “Dat laatste is mijn water ‘kantoor’” zegt ze lachend.

Onderwaterfiets

Jaarlijks vindt in Friesland de opruimweek Skjin Wetter plaats. In deze week trekken honderden vrijwilligers, scholen, bedrijven en verenigingen eropuit om het water in en rond hun omgeving schoon te maken. “Ik ben in al die jaren heel veel items tegengekomen waarvan je denkt hoe komt dit hier…” zegt Loesanne. “Maar tijdens de opruimweek Skjin Wetter zag ik iets drijven in de gracht, het leek een soort kerstpakketdoos. Toen ik het uit het water haalde, bleek het een fietstas te zijn met nog een vrij nieuwe elektrische fiets eronder.”

Samen maken we het verschil

Tijdens het jutten maakt Loesanne foto’s van wat ze onderweg tegenkomt en van de hele verzameling afval na afloop. “Dit is vaak erg confronterend,” zegt ze. “De foto’s post ik op mijn socials en in mijn app groepen. Daarnaast vertel ik er geregeld over tijdens mijn workshops en suptours.” Tegen wie nog nooit gejut heeft zegt ze “Lekker naar buiten, afvalzak mee en steek je handen uit de mouwen en verwonder je wat je tegenkomt en wat we hieraan kunnen doen met zijn allen.”

Mensen reageren vaak positief, maar op de dag zelf blijft de opkomst helaas beperkt. “Dat is soms best jammer, zeker omdat ik er altijd iets gezelligs van probeer te maken met koffie, lekkers en een kleine attentie.” Ook mist Loesanne betrokkenheid bij haar acties vanuit overheden en natuurorganisaties. “Na acht jaar heb ik besloten het deze winter wat rustiger aan te doen. Het blijft belangrijk werk – het afval uit de grachten stroomt uiteindelijk richting zee – en dat gaat me aan het hart.”

Een feestje van afval

Ondanks dat Loesanne het de komende periode wat rustiger aan doet, zit ze boordevol ideeën. Bijvoorbeeld over het organiseren van een jut-evenement voor families tussen Koehool en Westhoek. “Een gezellige dag waarin educatie, herinneringen én impact samenkomen.”