Cees Hek
Jutter van de Maand
Wie regelmatig op het strand van Terschelling komt, heeft hem vast wel eens gezien: Cees, met zijn afvalzak in de hand, speurend naar plastic. Wat begon als een spontane grap van zijn vrouw, groeide uit tot een dagelijkse bezigheid met een serieuze missie. Zijn verhaal laat zien hoe één persoon een verschil kan maken – met een scherp oog, een volle afvalzak en een flinke dosis doorzettingsvermogen.
Van pieren tot plastic
De band van Cees met het Wad gaat ver terug. “Als jongetje van acht verdiende ik in de zomervakantie mijn zakgeld door pieren te steken bij laag water. Die verkocht ik dan thuis in Baaiduinen. Als ik nog niet terug was, deed mijn moeder dat voor me. Soms was het zo druk dat ze tussendoor mijn emmer al kwam legen omdat alles al op was.” Het Wad was toen al een plek van activiteit en verbondenheid, en dat is het nog steeds – al is de invulling inmiddels heel anders.
Een grap die uitgroeide tot een missie
In 2020, net na het stoppen met zijn werk als postbezorger, kwam de omslag. “We waren een weekje op vakantie en ik vroeg me af wat ik zou gaan doen als we weer thuis waren. Mijn vrouw grapte: ‘Ga het strand maar opruimen, er ligt vast nog wel wat van de MSC Zoe.’” Die opmerking bleek raak. De dag na thuiskomst trok Cees naar het strand, en sindsdien is hij er bijna dagelijks te vinden. “Behalve als het regent,” voegt hij lachend toe.
Verslaafd aan jutten
“Het is eigenlijk verslavend,” zegt Cees. “Het afval blijft komen, dus ik blijf ook gaan. Het is je eigen strand, dat wil je netjes houden. Bovendien maakt het je hoofd leeg.” Tijdens zijn tochten doet hij soms bijzondere vondsten. “Een keer vond ik een pakketje van 1,3 kilo cocaïne! Dat heb ik natuurlijk netjes bij de politie ingeleverd.” Maar het zijn niet alleen de vondsten die indruk maken. “Je komt mensen tegen die vragen wat je aan het doen bent. Dat levert vaak mooie gesprekken op.”
Klein afval, groot verschil
Zijn rugzak is altijd goed gevuld: een kinderschepje om afval uit het zand te halen, stevige afvalzakken, een kniptangetje voor hardnekkige stukken, en als hij naar de Boschplaat trekt, ook een broodje en een thermoskan koffie voor onderweg. “Er ligt altijd iets,” zegt hij. “Het afval is niet altijd groot of opvallend. Je moet goed kijken. Kleine stukjes plastic, touw, dopjes, glas, papiertjes, tandenstokers, scheermesjes… Op een gegeven moment ga je het zien, en dan heb je zo weer een zak vol.”
Een wandelend voorbeeld
Cees probeert anderen te inspireren door te vertellen wat hij doet en te laten zien wat hij vindt. “Op mijn Instagram (@strand.van.schylge) deel ik mijn vondsten. En ik zeg altijd: als je toch naar het strand gaat, neem dan een afvalzakje mee. Alle beetjes helpen.” Zijn favoriete jutplek is het stuk strand vanaf Oosterend richting paal 22, maar meestal wisselt hij dagelijks van locatie. “Daar ben ik een week mee bezig, en dan begin ik weer van voren af aan. Alleen de Noordsvaarder sla ik over, daar loopt een collega-jutter.”
Bewust omgaan met afval: het moet anders
Over de plasticvervuiling in het Waddengebied is hij duidelijk: “De mentaliteit moet veranderen. Schepen betalen om afval in te leveren, maar toch gaat het overboord. Ergens gaat het mis. We moeten zorgvuldiger omgaan met afval. Plastic zal nooit verdwijnen, maar het moet wel goed en structureel worden ingezameld en gerecycled.” En de rol van jutters? “Tja,” zegt Cees nuchter, “als alles goed ging, waren we niet nodig.”
Van Terschelling tot Paros: jutten kent geen grenzen
Cees heeft dromen voor de toekomst. Zo zou hij graag eens naar Griend willen om daar op te ruimen. “Lijkt me heel bijzonder om in zo’n omgeving de handen uit de mouwen te steken,” zegt hij. Maar ook buiten het Waddengebied blijft hij geïnspireerd. Tijdens vakanties in het buitenland komt hij regelmatig projecten tegen met hetzelfde doel: het schoonhouden van stranden en natuur. “Op Fuerteventura en Paros heb ik al prachtige initiatieven gezien. Daar zijn ze goed en innovatief bezig en daar krijg ik dan weer energie van.”